Mijnheer de Voorzitter van de Europese Raad,

Mijnheer de Israëlische Minister voor de diaspora,

Dames en Heren ambassadeurs, gouverneurs, senatoren, parlementsleden, burgemeesters en maatschappelijke mandatarissen,

Ladies and Gentlemen in your dignities and responsibilities,

Mesdames, Messieurs en vos  qualités et responsabilités,

Dames en Heren in uw functies en hoedanigheden,

Namens de Nationale Commissie van de Joodse Gemeenschap van België voor Restitutie en Herinnering en Educatie (Opvoeding) heet ik u allen welkom op de academische zitting naar aanleiding van het Belgische voorzitterschap van de European Taskforce on Shoah  remembrance, education and research.

Mij valt de heikele eer te beurt om (als eerste) het onzegbare te verwoorden,  om te spreken over die Sjoa, met zijn voor joodse mensen  tijdloos herinneringsgebod, en zijn recent-recurrente noodzaak, om uit te leggen waarom deze gedachtenis-activiteit, en dus b.v. het werk van de Task Force, niet enkel voor het jodendom, maar ook voor de gehele wereld, een sacrale plicht is, en waarom voor de eigentijdse generaties de horribele werkelijkheid van WO II is geworden tot een ethische kantelfase, tot een moreel ijkpunt, waarbij zichtbaar werd  hoe mensenbroos de afrasterdraad is, tussen beschaving en barbarij.

Mais ne faut-il pas, demandent certains, laisser les morts et les martyrs et l’oubli, le bon oubli cicatriser les blessures du passé ? Oui, bien sûr, il le faut ! Il est toujours bon de laisser les morts enterrer les morts. Et je dirais même qu’il n’y a pas plus juif, pas plus conforme aux commandements de notre Torah, que cette injonction  d’enterrer vite. Sauf quand ce sont des morts dont le mourir même fut programmé pour être une mort sans trace, et dont le poète Paul Celan disait que leur tombe se trouve dans les nuages. Alors, par exception, il est du devoir des survivants et des enfants des survivants, de porter en eux le souvenir de ces pères qui auront, à jamais, l’âge de leurs enfants.

Men hoort vaak zeggen:” Die judeocide was een overmatige misdaad, maar, waar halen jullie het om die ondaad erger te vinden dan al die andere wandaden gepleegd in de te lange geschiedenis van intermenselijk bloedvergieten ? ”

Maar, Dames en Heren, niets is verder verwijderd van het joodse gedenken dan het opstellen van een waardeschaal, van een hiërarchie onder de doden. Alleen is het zo, dat er toen, tijdens de Sjoa, iets gebeurde, en daar kunnen wij toch niets aan doen, dat zonder voorgaande is.

Dat iets, ce quelque chose, mesdames, messieurs, c’est une chasse à l’homme  qui, à part quelques heureuses exceptions sauvées grâce au courage de citoyens révoltés par ces crimes, impliquait l’impossibilité pour le gibier juif de trouver un lieu, un seul, où se soustraire à leurs bourreaux. Une extermination - c’est cela qu’elle eut d’atrocement singulier qui ne laissait pas de recours, parce qu’elle se voulait sans reste .

Therefore studying the Shoah is  about studying people, real-life individuals caught up in the destructive whirlwind of aggression. It is this human element and the poignancy of the individual narrative that compels one to study and remember. The complex issues that accompany a study of the Shoah should encourage the rising generations to think critically about important issues and values not only within the historical context of the early forties of the 20^th century, but also in contemporary society.

Natuurlijk zijn er ook de wapperende wijsvingers van de bits-betweterige zedenmeesters en  moraalridders die ons toefluisteren “Welk nut heeft het oprakelen van gisterse rassenhaat, terwijl het de racismen en extremismen van morgen zijn, die ons bedreigen ? Vrezen jullie niet dat het zich blindstarend vastpinnen op verlopen genociden, de volkenmoorden verdoezelt, die, in onze eigen tijdruimte worden gepleegd?  Neen, Dames en Heren, ik geloof het vrankgezegd niet, integendeel, ben ik ervan overtuigd dat er in deze een verdere reden schuilt om de herinnering aan de  Sjoa te bewaren en te bewaken. Ondanks het feit dat het multipele kwaad van Maïdanek, Treblinka, Sobibor, Chelmno en Dossin-Mechelen, elk bevattingsvermogen blijft tarten , waarom waren het  vooral Sjoa-gevoelige joodse en niet-joodse  organisaties die zich destijds inzetten, tegen b.v. de gruwelen in het Darfoer-gebied ?

Penser Auschwitz est, je le crois, toujours impossible, car il n’est pas donné à l’homme d’appréhender l’inhumanité de l’homme, sinon il n’y aurait pas eu ni le Cambodge, ni le Rwanda, mais pourquoi, quand le monde fermait les yeux sur ces massacres, revint-il à une poignée d’hommes et de femmes, dont le seul point commun était d’avoir la Shoah au cœur et le « plus jamais ça » d’Auschwitz, en tête,  de sonner le tocsin ? Ils n’étaient ni mieux ni moins informés que d’autres. Ils avaient juste une échelle du mal et du pire, une sorte de  boussole éthique qui leur signalait, chaque fois, la proximité de la Bête immonde et de son parfum caractéristique.

Above all the Shoah aptly demonstrates the fragile nature of democratic institutions, it challenges students to develop their participation in our own democratic system, the legacy of the Shoah is fundamentally the call to foster a caring and responsible society that respects its citizens.

Il faut commémorer et étudier la Shoa, parce que loin de nous rendre aveugle aux souffrances du moment, c’est le seul moyen, au contraire, de les rendre intolérables et visibles et ainsi faire partie de cette part de l’humanité qui, elle, n’oublie pas et refuse de laisser resurgir les démons d’un effroyable passé européen.

And thus understanding the range of human behaviour represented by the categories of Victim, Bystander, Perpetrator and Rescuer, makes the Shoah a story, for all humanity, about how to overcome prejudice, intolerance and bigotry and the suffering they cause.

Ladies and gentlemen,

May I in conclusion leave you with this rabbinical saying  from the 2nd century:

“One cannot have a sense of the future without remembering the past, because the tragedy of one generation must give birth to the hope of the next.”

Mesdames, Messieurs, rappelons, pour terminer, ce que disait, en 1833, une des grandes figures de la jeune Belgique indépendante, Albert Joseph Goblet d’Alviella :

« Sans mémoire, pas de conscience, sans conscience, plus d’espoir ».

Lord Byron, de Europeeër, meende:” The best prophet of the future, is the past, de beste profeet over de toekomst is het verleden!”  Neen, Dames en Heren, laat dat verleden geen toekomst worden, laten wij gefundeerde zwartgalligheid overstijgen, en dankzij echte antwoorden, die de ijzingwekkende noodzaak doen vergeten, ervoor zorgen dat, tijdens de Belgische Task Force-jaren , ethische woordkracht worde tot effectieve daadkracht., want te dikwijls plaveiden louter ijlholle voornemens, de weg naar de hel.

TEXTES D’INTRODUCTION - INLEIDENDE TEKSTEN:

1. H. Van Rompuy

Mijnheer de Voorzitter van de Europese Raad,

Een paar dagen geleden hoorde ik u terecht herhalen hoe het dynamische sleutelbegrip van de Europese eenheid, de verzoening is. Is het louter toeval dat het jodendom, de ethische verzoening met de Schepper, met de andere en met zichzelf, nu reeds millennialang,  heeft verheven, tot zijn hoogste morele waarde en Jom Kippoer, Grote Verzoendag, de meest intense joodse hoogdag is. Dat het  Europees-joodse lot, de noodzaak van rechtzinnige verzoening, schrijnend illustreert, hoeft voor u geen verder betoog, uw aanwezigheid hier vanmiddag is daarvan het zoveelste bewijs.

Mag ik u, met ons aller dank, dan ook verzoeken om het woord te nemen,

Dames en Heren,

De permanente voorzitter van de Europese Raad, Dhr. Herman Van Rompuy….

2. E. Ringer

Het is steeds moeilijk om een vriend in te leiden, laat ik dan maar zeggen, dat zonder de bevlogen geestdrift, het gedreven pionierswerk en de ondoofbare inzet van de volgende spreker, restitutie wellicht een vrome gedachte zou zijn gebleven, D. en Hrn. ,de medevoorzitter van de organiserende vereniging .

Dhr. E. Ringer

3. E. Di Rupo:

Mijheer de Eerste Minister,

Denkend aan uw verantwoordelijkheden en uw uitstraling , kwam ik terecht bij drie gebald-gevleugelde uitspraken:

a. Van de   middeleeuws joodse dichter-mysticus Mosje ben Kalonymos da Lucca:

“Il prend la vie comme une coupe de vin, le sourire aux lèvres, même si son cœur saigne”

b. Van Sir Winston Churchill :

” Politiek is slechts kunst, wanneer de  schilder erin slaagt om de diverse tinten  te schikken tot een democratisch geheel”.

c. De Baudelaire:

“Il ne méprise la sensibilité de personne, car la sensibilité de chacun, c’est son génie”.

Dames en Heren : E .D.R.

4. Opperrabbijn Lieberman

Mag ik thans uw heel biezondere aandacht vragen voor een van de coryfeeën, een van de halachische wijzen uit de Antwerps-joodse gemeenschap, een waarachtig mens, alomgeëerd, die puntige humor koppelt aan zieleroerende animo en absolute discretie bindt aan ware empathie . Dames en heren, opperrabbijn Lieberman

5. B. Klarsfeld

Madame Klarsfeld,

On ne vous présente plus, vous la militante de la mémoire de la Shoah, vous la militante anti-nazie, ferme et inébranlable, qui au cours d’ une réunion du parti CDU, d’une manière percutante et emblématique, rappela le passé brun du chancelier Kurt Georg Kiesinger, Beate la Gifleuse, vous qui, avec votre mari Serge, êtes les figures symboliques qui créèrent l’ Association des Fils et des Filles des Déportés de France, qui s’est chargée de défendre la juste cause des descendants de déportés, tout en ayant, d’autre part, débusqué les bourreaux tels que Aschenbach, Lischka, Hagen, Klaus Barbie et autres.

Madame merci de nous honorer de votre présence et je vous cède immédiatement la parole…

6. Julius Berman

We are honored and delighted to have, with us today, a very special guest from the U.S.A, Mr. Julius Berman, president of the Conference on Jewish Material Claims. The Claims Conference has been totally dedicated to providing a measure of justice for the Jewish victims of the Shoah, since  1951.

The Claims Conference remains painfully aware that the destruction of Jewish Life during the Shoah can never be made whole. However they continue to keep their focus on issues of concern to survivors and to the Jewish Communities wherever they live, without further ado please welcome Mr. Julius Berman…

7. P. Markiewicz

Dames en Heren, de tijd van de slotbedenkingen is gekomen, zij worden gesproken door de voorzitter van de joodse gemeenschap van Brussel, tevens medevoorzitter van de Nationale Commissie van de joodse gemeenschap van België voor Restitutie en Herinnering. Een man gestuwd door de onverzettelijke wil om de algemeen-maatschappelijke en interlevensbeschouwelijke bijdrage van de joodse gemeenschap in België vorm te geven en veilig te stellen, D. en Hrn, uw aandacht voor meester P.M….